U ponedeljak, 8. maja 2023. godine održana je konferencija ,,Dvadeset pet godina Arhuske konvencije” koju je organizovao Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu u saradnji sa Misijom OEBS-a u Srbiji. Konvencija o dostupnosti informacija, učešću javnosti u donošenju odluka i pravu na pravnu zaštitu u pitanjima životne sredine (Arhuska konvencija) usvojena je 25. juna 1998. godine. Reč je o jednom od najznačajnijih stubova današnjeg ekološkog prava. Njome su utvrđene osnove za razvoj pravnih instituta kojima se garantuju pravo na pristup ekološkim informacijama, pravo na široko učešće javnosti u donošenju odluka o aktivnostima sa negativnim uticajem na životnu sredinu i pravo na jednak pristup ekološkoj i klimatskoj pravdi. Na konferenciji su predstavljeni radovi domaćih i autora iz regiona o izazovima u primeni Arhuske konvencije. Radovi će biti objavljeni u Zborniku radova na engleskom jeziku.
Pre početka skupa, ambasador Jan Bratu, šefa Misije OEBS-a u Srbiji, se susreo sa studentima Pravne klinike za ekološko pravo i razgovarao o značaju sticanja pravnih veština kroz sistem koji pruža Pravna klinika upoznavanja mladih pravnika sa pravnim veštinama praksama koje su studenti pohađali u martu i aprilu 2023. godine.
U uvodnom obraćanju, skup su pozdravili prof. dr Marko Jovanović, prodekan za međunarodnu saradnju Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu, ambasador Jan Bratu, šefa Misije OEBS-a u Srbiji i Mihael Forst, posebni izvestilac Komiteta za usaglašenost sa Arhuskom konvencijom.
Nakon uvodnog izlaganja prof. dr Mirjane Drenovak-Ivanović o Izazovima u primeni Arhuske konvencije, izloženi su sledeći referati: prof. dr Stevan Lilić, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Šta danas znače ,,Tri Stuba” Konvencije iz danskog grada Arhusa?; prof. dr Maja Kostić-Mandić, Pravni fakultet Univerziteta Crne Gore, Izazovi u primjeni Arhuske konvencije u Crnoj Gori – dobre namjere i upitna praksa?; Prof. dr Amina Nikolajev, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Izazovi u primjeni Arhuske konvencije u Bosni i Hercegovini; prof. dr Ilina Cenevska, Faculty of Law, Ss. Cyril and Methodius University, Skopje, North Macedonia, The Aarhus Convention and the Courts of the European Union: The opportunities and limitations of access to justice in climate matters; Danijela Sinđelić, osnovni javni tužilac u Obrenovcu Primena Arhuske konvencije u krivičnom postupku kod krivičnih dela protiv životne sredine.
Na popodnevnoj sesiji konferencije doc. dr Slobodan Vukadinović, Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu, izložio je referat na temu: Parlament i Arhuska konvencija: doprinos dobrom upravljanju i parlamentarni nadzor; doc. dr Branka Babović Vuksanović, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, izložila je referat na temu: Kolektivna tužba u ekološkom pravu; Nina Nicović, master pravnik, advokat, izložila je referat na temu: Otkrivanje krivičnih dela protiv životne sredine – uloga NVO, aktivista i građana u krivičnim postupcima protiv zagađivača u Evropi; Miloš Kuzman, master pravnik, potpredsednik Udruženja za pravo energetike Srbije, izložio je referat na temu: Druga i treća lica u upravnom postupku i upravnom sporu u Republici Srbiji sa aspekta Arhuske konvencije; Milan Dakić, master pravnik, advokat, izložio je referat na temu: Učešće javnosti u postupku izdavanja građevinske dozvole; Nađa Nicović, master pravnik, menadžer za kontrolu usklađenosti poslovanja, izložila je referat na temu: Priznavanje pravne ličnosti zaštićenim prirodnim područjima – ojačanje stubova Arhuske konvencije; Milena Mirčetić, master pravnik, korisnik početne obuke Pravosudne akademije, izložila je referat na temu: Pravo na pristup pravdi u građanskopravnoj zaštiti životne sredine – uporedna analiza; Zorana Jusuf, master pravnik, saradnik Poverenika za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti, izložila je referat na temu: Pravo na pristup ekološkim informacijama u praksi Poverenika za informacije od javnog značaja; dr Dragana Barjaktarević, Agencija za energetiku Republike Srbije, izložila je referat na temu: Zaštita prava na pristup ekološkim informacijama pred specijalizovanim Ombudsmanom – prednost i prepreke; Tina Janjatović, master pravnik, Ministarstvo za zaštitu životne sredine, izložila je referat na temu: Sprovođenje Arhuske konvencije u Republici Srbiji i ciljevi Strategije i akcionog plana za sprovođenje Arhuske konvencije; Hristina Vojvodić, master pravnik, stariji pravni savetnik u Regulatornom institutu za obnovljivu energiju i životnu sredinu, izložila je referat na temu: Pristup pravdi u postupcima strateške procene uticaja na životnu sredinu; Amra Tabučić, master pravnik, doktorand Pravnog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, izložila je referat na temu: Primena Arhuske konvencije u Bosni i Hercegovini – studija slučaja procene uticaja na životnu sredinu; Anja Vujinović, master pravnik, pripravnik Osnovnog suda u Baru, izložila je referat na temu: Učešće javnosti i pravo na obaviještenost prikazani kroz prizmu projekata malih hidroelektrana. Jana Spasenović, Milan Milosavljević, Nikola Mijailović, Petar Kostić su govorili o Ulozi Pravne klinike za ekološko pravo u primeni Arhuske konvencije. Nakon toga je usledila diskusija.
Konferencija predstavlja i prvi u nizu događaja u okviru Ekološkog Hab-a, kao platforme za dijalog o izazovima u primeni ekološkog prava, čiji rad podržava Misija OEBS-a u Srbiji.
Naučni odbor konferencije su činili: dr Mirjana Drenovak-Ivanović, redovni profesor na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu; dr Maja Kostić-Mandić, redovni profesor na Pravnom fakultetu Univerziteta Crne Gore i dr Tatjana Jovanić, redovni profesor na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu.
