U petak, 31. marta 2023. godine prof. dr Đorđe Bubalo sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu održao je predavanje „Franjo Rački i Stojan Novaković – srednjovekovni srpski pravni spomenici u izdanju JAZU u Zagrebu“. Započeo je pričom o značaju rada Stojana Novakovića za izdavanje srednjovekovnih srpskih izvora, te činjenicom da mnogi važni izvori i dalje nemaju kritička izdanja. Govorio je o prijateljstvu Stojana Novakovića i Franje Račkog, katoličkog sveštenika, prvog i dugogodišnjeg predsednika JAZU po njenom osnivanju 1866-67. godine, aktivnog političara, i vatrenog pristalice “južnoslovenske uzajamnosti”, tj. srpsko-hrvatske saradnje. Pomenuo je i druge značajne ličnosti tog perioda – Štrosmajera, Bogišića, Daničića, Ruvarca, Jagića – te različite stavove koje su zastupali i kako romantičarske, tako i oportunističke aspekte pokreta. Pokazivao je razna lica tadašnjih kompleksnih odnosa, od filološke koncepcije „hrvatskog ili srpskog jezika“, do Ruvarčeve kritike Račkog i drugih katoličkih sveštenika u privatnoj prepisci… Jedan od bitnih fokusa JAZU bilo je upravo izdavanje starih pravnih spomenika, za šta je prvo bilo potrebno napraviti bibliografiju sačuvanih izvora, čime se primarno (ali sporo) bavio Valtazar Bogišić, dogovarajući se sa Račkim oko načela budućih izdanja. Sa druge strane, Novaković je sam pristupio izdavanju Dušanovog zakonika, koliko god da je u prvom izdanju napravio grešku u promeni sistematizacije Zakonika. Uz brojne primere iz prepiske glavnih aktera, prof. Bubalo prikazao je preambiciozan poduhvat izdavanja celokupnog korpusa južnoslovenskih pravnih izvora, ali i letopisa, te lagano prelaženje poduhvata izdavanja srpskih izvora pod okrilje Srpske kraljevske akademije. Tokom godina laganog razmatranja izdanja, Novaković je osmislio šta bi ušlo u korpus srpskih izvora, koje i jeste sam izdao u tri zasebne knjige – Dušanov zakonik, Sintagma Matije Vlastara (po ideji Račkog – izdata je cela, a ne samo Skraćena, uz označavanje normi zadržanih u Skraćenoj), te normativne odredbe iz srpskih srednjovekovnih povelja. Ipak, o prvobitnom planu izdavanja sa JAZU Novaković nije ostavio nikakav zvaničan trag u svojim izdanjima.
